TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞINA
(Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğüne)
ANKARA
İLGİ: 19.08.2008 tarih ve B.12.0.KKG.0.20.02.00.9413-030753 sayılı yazınız.
6968 sayılı Zirai Mücadele ve Zirai karantina Kanununa dayanılarak yeni bir yönetmelik taslak çalışmaları yapılmaktadır.
Yönetmelik ana hatlarıyla , reçetelerin kimler tarafından yazılacağını, nasıl yazılacağını ve sorumlulukları belirlemiştir ama müeyyidelere yer vermemiştir.
Taslağın 6.Maddesinde resmi ve özel kuruluşlar ile Zirai Mücadele konularında danışmanlık hizmeti veren kuruluşlarda zirai mücadele konularında en az 3 yıl çalışmış Bakanlık tarafından eğitim verilerek yeterli bulunmuş Ziraat Mühendisleri, Ziraat Teknisyenleri ve Teknikerlerinin reçete yazabileceği belirtilmiş olup, Bakanlığın vereceği eğitimin mahiyeti belirtilmemiştir. Ayrıca 3 yıl çalışmış olma şartı, takdir edilmelidir ki bir çok Ziraat Mühendisini mağdur edecektir. Ziraat Mühendisliği diplomasını almış bir Ziraat Mühendisinin reçete yazabilmek için başkasının yanında 3 yıl çalışmış olma şartı çalışma barışını etkileyebilir düşüncesindeyiz, şöyle ki hiçbir özel ve tüzel kuruluşun kendine rakip olacak Ziraat Mühendisini 3 yılı tamamlayacak şekilde düzgün bir şekilde çalıştırması güç olacağı gibi, reçete yazabilmek için bir Ziraat Mühendisini ileride rakibi olacak bir kuruluşta çalışmaya zorlamak çalışma hakkına aykırıdır düşüncesindeyiz. Öte taraftan Ziraat Mühendsileri dışında Ziraat Teknisyen ve Teknikerlerine reçete yazma yetkisini vermek Yüksek Ziraat Mühendisliği kanunu ve buna bağlı çıkarılan yönetmeliklere aykırıdır. .
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Ziraat Mühendislerine 7472 sayılı kanunla verilen yetkileri; hazırladığı yönetmeliklerle kısıtlamaktadır. Ziraat Mühendislerinin yetkileri 7472 sayılı kanunun 2.maddesinde belirtilmiştir. Anayasamızın 124.maddesinde Yönetmeliklerin, kanun ve tüzüklere aykırı olamayacağını düzenlemiştir. Düzenleme bu haliyle Anayasanın bu maddesine aykırıdır.
Zirai Karantina Müdürlüklerinde görevli Mühendisler (inspektörler ve Fumigasyon operatörlerü) reçete yazabilmelidir. Bir anlamda yaptıkları görev gereği halen uygulayıcı konumundadırlar. Zaten Zirai karantina Müdürlüklerinde görevi Ziraat Mühendisleri (İnspektör) , Zirai karantina İnspektör Yönetmeliğinin 10. maddesin de, görev yetki ve sorumlulukları belirtilmiş olup, bu maddelere göre de zaten yetkilidirler. Gerek fumigasyon gerekse de mekanik temizleme yaptırma yetkileri vardır. Bu konu yönetmelik taslağına da eklenmelidir.
Tarım ve Köyişleri bakanlığı, Köylerde istihdam etmek üzere Sözleşmeli Mühendis (4/B) istihdamı yapmıştır. Ancak köylerde ikamet ettirilen bu personel reçete yazma yetkisi de verilmelidir.
Örneğin , doktorlar , nerede görev yaparsa yapsın ilaç yazabilmektedir. Ancak belli başlı ilaçları ancak uzmanlığı olan doktorlar yazabilmektedir. Buradan hareketle , kalıntı
süresi uzun olan ilaçların yazımı belli uzmanlık alanına verilebilir.Yada zehirlilik derecesi yüksek olan ilaçların yada fumigant ilaçların yazımı belli şartlara bağlanabilir.
Bilindiği üzere hem Doktorlar hem de Veteriner Hekimler yazdıkları ilaçları etken maddeye göre değil Ticari isme göre yazmaktalar ve başarılıda olmaktadırlar. Bitkisel üretimde de ticari isimle reçetelerin yazılması, , Mühendislerin kendi bilgi ve becerisini sürekli yenilemesini de sağlayacaktır. Etken madde yazım yerine ticari isim yazılmalıdır.
Yetkisiz kişilerin reçete yazmasına karşı ve reçetesiz ilaç satanlara uygulanacak müeyyide belirtilmemiştir. Bu konu, yönetmeliğin uygulanabilirliği açısından son derece önemlidir.
İlaç bayileri , sattıkları ilaçların reçetesini de iki yıl muhafaza etmelidir. Böylece bayilerin ilaç giriş-çıkışlarıyla uyumlu reçeteli ilaç satışları da denetlenmiş olacaktır. Yönetmelikte böyle bir düzenlemeye yer verilmelidir.
Reçete yazacaklara sorumluluk verilmiş ancak hakları yazılmamıştır. Sorumluluğun yalnızca reçete yazana verilmesi doğru değildir. Çünkü, doğru ilaç yazımı kadar, yazılan ilacın doğru zaman ve dozajda uygulanması da önemlidir. Reçete yazacak kesim içerisinde taslakta gerçek kişiler yanında , kuruluşlara da bu yetkinin verildiği görülmekte olup, resmi kurumda görevli personelin yazacağı reçete karşılığında alacağı herhangi bir ücret görülmemektedir. Oysaki bu ücretlerin mutlaka bir standardı olmalıdır. Reçete de bulunması gerekli hususlar da zararlı organizmanın adı da yazılması gerekmekte olup, bu husus muayeneyi zorunlu hale getirmektedir.
Taslağın 15.Maddesinde reçetesiz ilaç satan ilaç bayilerinin yükümlülükleri belirtilmemiştir. Reçetesiz ilaç satan bayilere uygulanacak müeyyideler açıkça belirtilmelidir.
En önemli eksiklik de bir defa reçete yazma yetkisi almış olanların , kazanılmış haklarını saklı tutan düzenleme yer almamaktadır.Çalıştıkları yer/birim değişikliği halinde yetkileri kaybolabilecektir.
Bilgilerinize arz ederiz.
H.Hüseyin BAYRAM Fehmi KİRAZ
